ΤΙ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ 1.ΠΩΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΤΑΙ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΟΤΙΜΙΑ;
Η πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία (ε) υπολογίζεται από το γινόμενο της ονομαστικής συναλλαγματικής ισοτιμίας (e) επί τον λόγο των τιμών (P/P*). Δηλαδή, ε =e· (P/P*). Όσο υψηλότερη η πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία, τόσο φθηνότερα είναι τα εισαγόμενα σε σχέση με τα εγχώρια αγαθά (και το αντίστροφο).
2. ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΤΙΜΟΤΕΡΗ ΜΙΑ ΥΨΗΛΗ Η ΜΙΑ ΧΑΜΗΛΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΟΤΙΜΙΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΧΩΡΑ;Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι προτιμότερο να δοθεί μέσω ενός παραδείγματος. Ας υποθέσουμε ότι η συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ δολαρίου είναι 2 δολάρια ανά ευρώ (ή 0,5 ευρώ ανά δολάριο). Έστω ότι η τιμή ενός ιταλικού αυτοκινήτου (FIAT) είναι 10.000 ευρώ. Στις ΗΠΑ το αυτοκίνητο αυτό τιμάται 20.000 ευρώ (10.000 e *2$/e=20.000$ ). Αν μειωθεί η συναλλαγματική ισοτιμία σε 1δολάριο ανά ευρώ, για να αποκτήσει κανείς το αυτοκίνητο αυτό στις ΗΠΑ θα πρέπει να κατά βάλει το ποσό των 10.000 $ (10.000 e *1$/e=10.000$).
Το παράδειγμα αυτό, μπορεί να παρουσιασθεί και από την πλευρά του Αμερικανού καταναλωτή. Εκφράζοντας τη συναλλαγματική ισοτιμία ανά μονάδα δολαρίου πλέον, από 0,5 ευρώ ανά δολάριο αυξήθηκε σε 1 ευρώ ανά δολάριο, καθιστώντας το εισαγόμενο ιταλικό αυτοκίνητο φθηνότερο.
3. ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΕΣ ΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ.Σε ένα σύστημα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών οι κεντρικές τράπεζες αγοράζουν και πωλούν οποιαδήποτε ποσότητα εγχώριου νομίσματος σε σταθερή τιμή έναντι των ξένων προκειμένου να διατηρηθεί η ισοτιμία σταθερή. Σε ένα σύστημα κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών, οι κεντρικές τράπεζες αφήνουν τη συναλλαγματική ισοτιμία να κινηθεί ελεύθερα με στόχο την εξίσωση της προσφοράς και της ζήτησης ξένου συναλλάγματος.
Σε μια ενδιάμεση κατάσταση βρίσκεται το σύστημα της ελεγχόμενης διακύμανσης των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Οι κεντρικές τράπεζες παρεμβαίνουν μέσω της αγοροπωλησίας ξένου συναλλάγματος, ώστε να επηρεάσουν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες.
4. ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΕΝΣ).Το ΕΝΣ εγκαθιδρύθηκε το 1979. Αποτελείτο από το Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (ΜΣΙ) και την Ευρωπαϊκή Νομισματική Μονάδα (ECU). Ο ΜΣΙ ήταν ένα σύστημα σταθερά κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών, σύμφωνα με το οποίο οι συναλλαγματικές ισοτιμίες δεν θα κυμαίνονταν πέραν του +/- 2,25% από την επίσημη συναλλαγματική ισοτιμία που είχε ορισθεί (αυτό το εύρος της διακύμανσης δεν ίσχυε για όλα τα κράτη- μέλη). Στην πορεία του ΜΣΙ, αξιοσημείωτες ήταν οι νομισματικές κρίσεις του 1992 και του 1993, η αύξηση του εύρους της διακύμανσής του σε +/-15% το 1993 και η κατάργησή του το 1999.
Η απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων στα πλαίσια της εσωτερικής αγοράς, ο έλεγχος των οποίων αποτέλεσε καθοριστικό παράγοντα διατήρησής του, σε συνδυασμό με την απόφαση για μετάβαση στη Οικονομική και Νομισματική Ένωση και μια σειρά άλλων παραγόντων (π.χ. ενοποίηση της Γερμανιας), οδήγησαν στην κατάργησή του.