3.3.10 Η ΑΣΚΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Ας υποθέσουμε ότι η οικονομία βρίσκεται σε ισορροπία στο σημείο Α (r1,Y1) (Σχήμα 38). Το κράτος αποφασίζει να ασκήσει επεκτατική δημοσιονομική πολιτική αυξάνοντας τις δημόσιες δαπάνες (ή μειώνοντας τη φορολογία). Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του εισοδήματος και τη μετατόπιση της IS προς τα πάνω και δεξιά, με αποτέλεσμα την άνοδο του εισοδήματος και του επιτοκίου ισορροπίας (r2,Y2). Η αύξηση αυτή του επιτοκίου μπορεί να προέλθει από τον ενδεχόμενο δανεισμό του κράτους για την χρηματοδότηση του δημόσιου ελλείμματος, το οποίο μπορεί να δημιουργηθεί από τη διόγκωση των δημοσίων δαπανών (ή την μείωση των φόρων).

Συνέπεια της αύξησης του επιτοκίου, είναι η μείωση των ιδιωτικών επενδύσεων (εκτοπισμός του ιδιωτικού τομέα). Έτσι, μέρος της αύξησης του εισοδήματος που προέρχεται από τις μεγαλύτερες δημόσιες δαπάνες, εξουδετερώνεται από την μείωση των επενδύσεων λόγω της αύξησης του επιτοκίου. Όσο πιο ελαστική είναι η ζήτηση επενδύσεων ως προς το επιτόκιο, τόσο περισσότερο αναποτελεσματική είναι η άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής, καθώς μια οριακή αύξηση του επιτοκίου θα οδηγήσει σε μεγάλη μείωση των επενδύσεων.

Σχήμα 38: Η ισορροπία στις αγορές προϊόντος και χρήματος


Το αντίθετο θα συμβεί, όταν το κράτος ασκήσει περιοριστική δημοσιονομική πολιτική. Αν το κράτος μειώσει τις δημόσιες δαπάνες του (ή αυξήσει την φορολογία), θα μειώσει το εισόδημα, όπως και τα επιτόκια. Η μείωση του εισοδήματος δεν θα είναι αναλογική της μείωσης των δαπανών (ή της αύξησης της φορολογίας), διότι η μείωση του επιτοκίου θα αυξήσει τις επενδύσεις (η οποίες αυξάνουν το εισόδημα).

Σχήμα 41: Η άσκηση περιοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής

...επιστροφή.